مجله صنعتی
معرفی کالاهای صنعتی دیزل ژنراتور،ترموود،جت گروتینگ واختلاط عمیق خاک؛تصفیه فاضلاب؛پکیج تصفیه آب و فاضلاب،کانکس،ساندویچ پنلمجله صنعتی
معرفی کالاهای صنعتی دیزل ژنراتور،ترموود،جت گروتینگ واختلاط عمیق خاک؛تصفیه فاضلاب؛پکیج تصفیه آب و فاضلاب،کانکس،ساندویچ پنلروغن دنده صنعتی چیست؟
به نام خدا
روغن دنده
روغن های گیربکس در دو نوع یافت می شوند که ما در این مقاله به آن دو ویژگی و عملکردشان خواهیم پرداخت، از جمله روغن های گیربکس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
برخی از روغن ها برای روانکاری قطعات دیفرانسیل و همچنین جعبه دنده های دستی به کار می رود، که به آن ها MTF یا Mannual Transmission Fluid گفته می شود.
برخی دیگر از روغن هایی که در جعبه دنده و یا گیربکس اتومات استفاده می شوند و برای روانکاری آن ها کاربرد دارند، به نام ATF یا Automatic Transmission Fluid شناخته می‌شوند.
همانطور که اشاره کردیم این دو روان کننده قطعات، با یکدیگر از تفاوت برخوردار می باشند، که ما ابتدا تعریفی از جعبه دنده دستی و اتوماتیک ارائه می دهیم تا تفاوت آن ها را به خوبی فرا گیرید.
گیربکس دستی و گیربکس یا جعبه دنده اتوماتیک دارای کاربردهایی مشابه یکدیگر هستند و با تعویض دنده، افزایش قدرت و سرعت و حرکت امکان پذیر می‌شود اما تفاوت آن ها در شیوه انتقال قدرت با توجه به نوع روغن گیربکس خودرو می‌باشد.
روغن گیربکس
با توجه به این عوامل ذکر شده، روغن گیربکس برای خودرو و حفظ سلامت قطعات ماشین خودرو لازم و ضروری می باشد و مانع از ایجاد ساییدگی و خوردگی قطعات شده و دنده خیلی راحت به حرکت خود ادامه می دهد.
ویژگی های روغن دنده( گیربکس )دستی
· ویسکوزیته یا گرانروی:
یکی از مهم ترین ویژگی هایی که می توان به آن اشاره کرد، گرانروی روغن دنده می‌باشد. روغن دنده از غلظت بیش تری نسبت به روغن موتور برخوردار است. یکی از دلایل بالا بودن غلظت آن درگیر شدن دنده‌ها است، به همین دلیل غلظت روغن باید به صورتی باشد که، تمام نیرو و فشاری که به دنده وارد می شود را دفع کند و کل سیستم را نیز تحت پوشش قرار دهد.
· مقاومت در برابر حرارت های بالا:
از جمله قابلیت های دیگری که روغن دنده باید داشته باشد، این است که در برابر حرارت و گرما مقاومت داشته و این موضوع برای سلامتی قطعات بسیار حیاتی و ضروری است، زیرا اگر دنده‌ها در تماس با هم حرارت تولید کنند، در این صورت حرارت موجود در دنده ها، می تواند خطرات جدی را به همراه داشته باشد.
بنابراین در هنگام تولید روغن دنده، باید تمام این ویژگی ها نیز لحاظ گردد و به صورتی طراحی شود که نقطه جوش بالایی داشته باشد. یکی از وظایف روغن دنده در گیربکس دستی انتقال حرارت از دنده ها می‌باشد.
· مقاومت در برابر فشار بالا:
گیربکس های دستی در خودرو به گونه ای طراحی شده اند، که دنده ها در معرض فشار بالایی قرار می گیرند و به همین علت روغن دنده به کار برده شده همانطور که گفتیم، باید در مقابل فشار مستحکم باشد و مقاومت کند.
در غیر این صورت خوردگی و ساییدگی ایجاد شده و دنده ها به مرور از بین خواهند رفت. اگر می‌خواهید که روغن دنده در مقابل فشار پایداری خود را حفظ کند و استحکام کافی داشته باشد، می‌توانید به آن مکمل ( EP (extreme pressure و مکمل ضد ساییدگی ( antiwear additives اضافه کنید.
جعبه دنده اتوماتیک Automatic Transmission) )
در هنگام تولید جعبه دنده ها باید برخی موارد لحاظ گردد، که برای بهبود عملکرد خودرو از اهمیت برخوردار می‌باشند. جعبه دنده باید شامل، مبدل گشتاور هیدرولیکی و یک مجموعه خورشیدی با نسبت دنده های گوناگون باشد. که موجب می شود دنده ها به صورت خودکار به وسیله سامانه کنترل هیدرولیکی تعویض گردند.
اجزا روغن دنده صنعتی
1. روغن پایه
2. افزودنی ها
مواد افزودنی خواص مطلوب را تقویت کرده و خواص نامطلوب را کاهش می دهند. در واقع بسته های مواد افزودنی ستون فقرات کارایی روان کننده است و ستون فقرات قوی عملکرد و حفاظتی که شما نیاز دارید را فراهم میکند.
ویژگی های اصلی روغن دنده
پس با توجه به موارد ذکر شده می توان گفت که روغن دنده باید دارای ویژگی های زیر باشد:
• توانایی کنترل رسوبات درسیستم و تشکیل لجن
• بهبود دهنده گرانروی
• خاصیت ضد خوردگی
• جلوگیری از زنگ زدگی
• خاصیت ضد اکسیداسیون
• خاصیت آلودگی زدایی از روغن
• کاهنده اصطکاک بین اجزائ سیستم
• چسبیدن به سطوح چرخ دنده های در تماس داخل
• گیربکس بهبود دهنده گرانروی و تغییر ویسکوزیته به اندازه مناسب در گرما و سرما
زمان تعویض روغن گیربکس
زمان تعویض روغن گیربکس و تمام اطلاعات مرتبط با آن در دفترچه راهنمای خودرو نوشته شده است. به طور معمول روغن گیربکس جعبه دنده اتوماتیک در حالت عادی باید بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض شود البته اگر خودرو در شرایط سخت و تحت فشار قرار گرفته باشد این عدد به ۳۰ هزار کیلومتر تقلیل پیدا میکند. زمان تعویض روغن گیربکس برای خودروهای اتوماتیک هر ۶۰ هزار کیلومتر یکبار است که این عدد در برخی از خودروها به ۱۰۰ هزار کیلومتر نیز می‌رسد. تعویض روغن گیربکس زودتر از زمان مشخص شده ایرادی ندارد بلکه به سلامت جعبه دنده نیز کمک میکند.
اگر روغن گیربکس تعویض نشود چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
روغن دنده وظیفه دارد تا قطعات متحرک موجود در گیربکس را روغن کاری کند، زمانی که سطح این روغن به دلیل نشتی کم شود و روغن خاصیت قبل را نداشته باشد، گیربکس به مرور زمان آسیب می‌بیند و قطعات آن از بین می‌روند. این روغن در گیربکس اتوماتیک نیز وظیفه انتقال نیرو و خنک کاری را به عهده دارد که در صورت وجود آلودگی و از بین رفتن کیفیت این وظایف عملی نمی‌شود و در نتیجه عمر گیربکس کوتاه می‌شود. گیربکس از قطعات گران قیمت خودرو است و نادیده گرفتن بررسی‌های دوره‌ای آن بسیار هزینه بر خواهد بود.
بررسی روغن گیربکس
بررسی روغن گیربکس زمان زیادی نمی‌گیرد اما ممکن است در خودروهایی که گیربکس دستی دارند کمی مشکل باشد چراکه بیشتر خودروهای میله مخصوص برای بررسی روغن گیربکس ندارند و به همین سبب بررسی آن باید توسط یک مکانیک صورت گیرد.
خودروهای با گیربکس اتوماتیک یک میله مخصوص برای بررسی روغن دارند که نباید این میله با کارتر اشتباه گرفته شود. برای بررسی روغن گیربکس خودرو را روشن و دنده را در حالت پارک قرار دهید و سپس با استفاده از میله مخصوص میزان روغن موجود در مخزن را اندازه گیری کنید.
دلایل تعویض روغن گیربکس
• روغن در گیربکس دستی دچار آلودگی می‌شود که استهلاک قطعات را به دنبال خواهد داشت.
• روغن کاری نشدن قطعات سبب اصطکاک می‌شود و در نتیجه ذرات کوچک فلزی وارد گیربکس می‌شود که کاهش عمر آن را به همراه دارد.
• در گیربکس اتوماتیک، روغن به دلیل حرارت بالا کیفیت خود را از دست می‌دهد و نمی‌تواند به درستی عمل کند.
• روغن گیربکس اتوماتیک نیز آلوده می‌شود و این آلودگی در عملکرد آن اختلال ایجاد میکند.
نشانه‌های تعویض و نشتی روغن گیربکس
· رنگ واسکازین:
زمانی که روغن گیربکس در حال نشتی باشد و موقع تعویض آن فرا رسد، علائمی از خود نشان می‌دهد که ما در ادامه این مقاله به آنها اشاره خواهیم کرد، بنابراین با ما همراه باشید.
اولین علائم رنگ آن است که باید رنگ روغن گیربکس را بررسی کنید. همانطور که اشاره شد، رنگ روغن گیربکس به طور معمول قرمز است، اما وقتی که نیاز به تعویض داشته باشد، به رنگ قهوهای می‌شود و کامل نیز مشخص است.
· بو و غلظت واسکازین:
عامل بعدی که از طریق آن می‌توانید از زمان تعویض واسکازین اطلاع داشته باشید، میزان غلظت و بوی آن است. از ویژگیهای روغن گیربکس این می‌باشد که مایعی کاملا صاف و یکدست است و هنگامی که آن را مشاهده می کنید حالت چربی و روغنی دارد، در واقع خیلی شبیه به روغن موتور و ترمز است و بویی مثل نفت دارد.
حال هنگامی که روغن گیربکس زمان تعویضش برسد، دیگر این ویژگیها در آن دیده نمی شود و بوی آن مثل نفت نیست و همانند روغنی سوخته است.
حال باید قسمتی را بررسی کنید که مایع از آن جا نشت کرده است که در واقع روغن معمولا از قسمت جلو و یا وسط ماشین نشت می کند. شما زمانی که ماشین خود را پارک کرده اید و مشاهده نمودید که از قسمت جلو و یا وسط ماشین مایع قرمز رنگ بیرون زده است، بدانید که زمان تعویض روغن فرا رسیده و نشت کرده است.
اگر شما جزء افرادی هستید که به سلامتی ماشین خود اهمیت می دهید، همیشه به نشانه‌ها و علائم ماشین دقت کنید، ما شما را با برخی دیگر از نشانه ها آشنا می‌سازیم.
مثلا اگر سطح روغن گیربکس کاهش پیدا کند، از خود نشانه هایی مانند عملکردهای ضعیف نشان می‌دهد که معمولا موجب نشتی روغن خودرو می‌شود. زمانی که روغن گیربکس تمام شود، گیربکس کار نمی کند و این عامل هم با خود نشتی به همراه خواهد داشت. در هنگام مشاهده نشتی روغن حتما آن را به تعمیرگاه برده و مشکل را رفع کنید.
افزودنی‌های اصلی روغن جعبه دنده
برای بهبود عملکرد روغن جعبه دنده به آن برخی از مواد افزودنی اضافه می کنند که مانع از برخی مشکلات می شود، این افزودنیها شامل وارد زیر می باشند که هر کدام نیز دارای خاصیتهایی هستند:
· افزودنی‌های ضد سایش، ضد ترک و EP:
این افزودنیها همانطور که از اسمشان کاملا مشخص است، مانع از سایش و ترک قطعات در هنگام تماس و برخورد با هم می شوند، در واقع از میزان اصطکاک بین آنها کم میکند.
· افزودنی کاهنده نقطه سیلان:
برای اینکه روغن در دماهای پایین از عملکرد بهتری برخوردار باشد، نیاز است که با اضافه کردن این افزودنی به روغن، نقطه انجماد روغن جعبه دنده را کاهش داد.
· افزودنی‌های خوردگی و اکسیداسیون:
قطعات حتما باید در مقابل خوردگی شیمیایی و اکسیداسیون مقاومت داشته باشند، به همین دلیل به روغن جعبه دنده افزودنیهایی اضافه می کنند که این ویژگی را داشته باشد، همانطور که خود می‌دانید اکسیداسیون و واکنش شیمیایی موجود فرسودگی و تخریب فلزات می‌شود.
روغن دنده برای خودروهای گیربکس اتوماتیک چگونه است؟
خودروهایی که به صورت اتوماتیک هستند و عملکرد آنها به صورت هیدرولیکی می‌باشد، نیاز است روغنهای آن به گونه ای باشند که با استفاده از فشار روغن و تنظیم مقدار فشار آن، نیرو و قدرت کافی از موتور به چرخ منتقل شود.
عوض کردن دنده‌ها با استفاده از تغییر مسیر و کنترل فشار جریان روغن در گیربکس، به وسیله شیر برقی انجام می شود. برای کنترل تمام این قسمتهای گوناگون، نرم افزاری بر روی واحد الکتریکی گیربکس نصب می‌کنند.
نحوه انتخاب واسکازین یا روغن دنده صنعتی
متحرک ها در گیربکس صنعتی باید در محیط های با دمای معمول، تمیز و دور از رطوبت کار کنند. با این حال اغلب شرایط عملیاتی چرخ دنده در کارخانه ها به این شکل نیست و به همین دلیل انتخاب روغن دنده مناسب که بتواند در شرایط سخت عملکرد خوبی داشته باشد بسیار مهم است. برای مرتفع شدن نیاز صنایع به روغن واسکازین های صنعتی با کیفیت بهتر، این روغن ها امروزه باید حاوی مواد افزودنی با کارایی بالا باشند. هدف مورد نظر روغن دنده به اندازه کافی از نظر حرارتی پایدار و مقاوم باشد تا اطمینان حاصل شود که بیشتر دوام می آورد، محافظت بهتری انجام می دهد و عملکرد بهتری دارد، در عین حال سیستم را دور از آلایندگی نگه می دارد و گرما و آلاینده ها را با خود می برد.
به طور کل می توان گفت هنگام انتخاب واسکازین مناسب باید به موارد زیر دقت کرد:
1. روغن دنده باید از نظر گرمایی با ثبات باقی بماند و در دمای بالا اکسید نگردد.
2. روغن چرخ دنده با یک افزودنی EP از سطوح چرخ دنده در مقابل فشارهای شدید محافظت می کند.
3. روغن دنده باید با آلودگی هایی که به سیستم وارد می شوند، به ویژه آب، مبارزه کند.
افزایش مقاومت آن ها می شود.
تفاوت روغن واسکازین با روغن موتور
اجزای تشکیل دهنده موتورهای احتراق کننده داخلی با استفاده از روغن موتور روانکاری شده و از آن ها در برابر خوردگی نگهداری می کند. همچنین این روغن می تواند موتور را خنک نگه دارد. سهام پایه و مواد افزودنی اجزای اصلی تشکیل دهنده روغن موتور است. وظیفه روغن کاری را سهام اصلی و وظیفه کنترل ویسکوزیته روغن و محافظت قطعات در برابر خوردگی را نیز افزودنی ها بر عهده دارند. روغن موتور علاوه بر کم کردن اصطکاک و ساییدگی قطعات خودرو، آلودگی ها و ذرات لجنی رسوب شده را جذب می کنند.
اما همان طور که در بالا گفته شد، روغن واسکازین برای گیربکس و دیفرانسیل بوده و ترکیباتی دارد که از چرخ دنده ها در برابر فشار محافظت می کند.
در بیانی ساده می توان تفاوت این دو روغن را در کاربرد آن ها در خودروهایی با دنده های متفاوت دانست. از روغن واسکازین بیشتر در خودروهایی با دنده اتوماتیک و از روغن موتور در خودروهایی با دنده دستی استفاده می شود. این دو روغن دارای عملکردی کاملا متفاوت هستند.